Janusz Gmitruk Zygmunt Rumel Żołnierz nieznany

Żołnierz nieznany dla społeczeństwa niepodległego państwa -to symbol wszystkich poległych żołnierzy, którym oddajemy hołd w jednej bezimiennej mogile. Tą mogiłą jest Grób Nieznanego Żołnierza w Warszawie. Nasz bohater - Zugmunt Rumel nie ma swego grobu. Miejsce jego pochówku poszukiwane jest od 65 lat.
Choć postać jednego z przywódców ruchu oporu na Wołyniu Zygmunta Rumla, poety i żołnierza, komendanta VIII Okręgu Batalionów Chłopskich - bestialsko zamordowanego przez nacjonalistów ukraińskich - jest prawie nieznana, pamięć o nim trwała w świadomości jego podwładnych, żołnierzy BCh z Wołynia. Po wojnie systematycznie zbierali się oni, aby wspominać swego dowódcę i przyjaciela tragicznych lat wojny i okupacji. Miejscem spotkań był zazwyczaj pokój Jana Nowaka w Zakładzie Historii Ruchu Ludowego przy ul. Grzybowskiej w Warszawie. Jan Nowak, twórca archiwum BCh, zapalony zbieracz relacji, dokumentów i fotografii, był w czasie okupacji komendantem sąsiadującego z okręgiem wołyńskim - okręgu IX BCh, obejmującego woj. lwowskie, stanisławowskie i tarnopolskie. W pokoju, w którym się spotykano wisiał portret Zygmunta Rumla, zabrał go potem Jan Nowak z chwilą pójścia na emeryturę.
fragment Wstępu

Bożena Górska Krzemieńczanin

Bohaterem Krzemieńczanina jest Zygmunt Jan Rumel (1915 - 1943), wychowanek Liceum Krzemienieckiego, społecznik, publicysta, poeta i żołnierz.

Gorąco propagował i wcielał w czyn ideę pracy dla rozwoju Wołynia przy zgodnym współżyciu narodów polskiego i ukraińskiego.

W czasie apogeum masowych rzezi Polaków był komendantem VIII BCh i podjął się pertraktacji z OUN-UPA w celu powstrzymania zbrodni. Z tek misji nie wrócił - 10 lipca 1943 roku został w bestialski sposób zamordowany przez banderowców.

Zygmunt Jan Rumel Dwie matki Wiersze, listy, wspomnienia